Եթե հաշվի առնենք, որ յուրաքանչյուր ազգի պահպանման գրավականը նրա թողած մշակութային ժառանգությունն է, ապա կարելի է վստահաբար ասել, որ հայն անմահ է, իսկ նրա կերտած պատմությունը՝ հաղթական, քանզի անդադար թշնամու հարվածների ներքո նման ժառանգության ստեղծումն ու ժառանգաբար փոխանցումն իրոք խոսում են հայի աստվածատուր շնորհի, իր արժեքների համար անդադրում պայքարելու և այն պահպանելու անկոտրում կամքի մասին, ինչն էլ նրան անմահություն է պարգևում։

Իսրայելի պաշտպանության նախարար Ավիգդոր Լիբերմանը, պատմական և վիճահարույց հարց համարելով Հայոց ցեղասպանությունը, հայտնել է, որ դրա ճանաչումից իրենց համար շատ ավելի կարևոր են Ադրբեջանի հետ լավ հարաբերությունները («Ասպարեզ», 5 ապրիլ, 2018):

Դա սկսվեց այն օրը, երբ Ամբրոսիան ու Նեկտարը մուտք գործեցին Դրախտ: Նրանց հետ մեկտեղ ծածուկ և կատվաքայլ թափանցեց և հիմնավորապես հաստատվեց Հոգսը: Այո, հատկապես Հոգսը, որի գոյությունն իսպառ մոռացել էինք այստեղ հայտնվելուն պես:

Սերժ Սարգսյանը հրաժարական տվեց: Չեմ հավատում, թե այն պատճառով, որ «վախեցավ» Նիկոլ Փաշինյանից ու նրա սպառնալիքներից: Մի օր ամեն ինչ ջրի երես դուրս կգա: Եվ այդ նույն ժողովուրդը, որի անունով այսօր երդում է ուտում գրեթե յուրաքանչյուր երկրորդը, շատ բան կհասկանա:

Երբ 2011-ին հարուստների մեջ եզակիներից մեկի` Վահան Ափրոյանի շնորհիվ հրատարակեցի «Ալեքսանդր Մանթաշյանց» գիրքս, այն ժամանակ էլ հասկանում էի, որ բոլոր ժամանակների մեծագույն հայ բարերարին առնչվող փաստաթղթերի մի փոքր մասն եմ ներկայացնում:

«Իրատեսի» հյուրը Չեխիայում բնակվող նկարիչ, տեղի «Dennik» պարբերականի լրագրող, քաղաքական մեկնաբան ԱՇՈՏ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆՆ է:

Երբ փոքր էի, տատս, ինձ գիրկն առած, ամեն գիշեր ինչ-ինչ պատմություններ էր պատմում՝ մե՛կ ժպտալով, մե՛կ մեղմորեն սրբելով աչքերի արտասուքը։ Այն ժամանակ այդ ամենն ինձ հետաքրքրաշարժ հեքիաթ էր թվում, որն ամեն գիշեր՝ քնելուց առաջ, ուզում էի լսել։

Այսօր Հայաստանում բռնկած հակառուսական հիստերիայի պայմաններում վտանգավոր է նույնիսկ հայոց մամուլում խոսել այդ երկրում տեղի ունեցող որևէ դրական երևույթի մասին:

«Իրատեսի» հարգարժան ընթերցող Հ. Կարապետյանը, արձագանքելով իմ մի հոդվածին, ինձ մեղադրել էր Ստալինին գովերգելու մեջ: Բնավ:

Երբեմն զայրանում եմ, ավելի ճիշտ, ցավ եմ ապրում, երբ տեսնում եմ, թե մեր դաշնակից, մեր բարեկամ երկրի նախագահը, ում միշտ հարգել ու սիրել եմ, որպես լուրջ և հավասարակշռված, իր երկրի բախտով ու արժանապատվությամբ մտահոգ անհատի, ինչպիսի սխալներ է թույլ տալիս, կարծես պատմությունը նրան ոչինչ չի ասում, իրենից առաջ իր երկրի կառավարողների թույլ տված ահավոր սխալները ուսանելի չեն։